TT-Huế: Chuẩn bị di dời 523/4.200 hộ thuộc “cuộc di dân lịch sử”

523 hộ dân trong tổng số 4.200 hộ “sống treo” tại các di tích Kinh thành Huế (Thừa Thiên- Huế) sẽ đến nơi ở mới trong năm nay.

Chiều nay (1.1), tin từ UBND tỉnh Thừa Thiên- Huế cho hay, cơ quan này vừa ban hành kế hoạch di dời dân cư, giải phóng mặt bằng tại khu vực I Kinh thành Huế năm 2019.

Theo kế hoạch số 218/KH-UBND của UBND tỉnh Thừa Thiên- Huế, trong năm 2019, tỉnh hoàn thành di dời, giải phóng mặt bằng, tái định cư 523 hộ dân thuộc khu vực Thượng Thành. Đây là những hộ dân nằm trong số hơn 4.200 hộ thuộc diện di dời theo đề án của tỉnh.

 tt-hue: chuan bi di doi 523/4.200 ho thuoc “cuoc di dan lich su” hinh anh 1

Ngôi nhà vá chằng vá đụp của một hộ dân sống tại di tích Kinh thành Huế. Ảnh: Trần Hòe.

Bên cạnh đó, tỉnh sẽ hoàn thành việc giải phóng mặt bằng diện tích 9,98ha khu tái định cư trước ngày 30.3.2019; đầu tư hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư để giao đất tái định cư cho các hộ xây dựng nhà ở; hoàn thành thủ tục đối với dự án khu dân cư giai đoạn 3; chuẩn bị quỹ đất tái định cư phục vụ di dời dân cư giai đoạn 2020 – 2021…

Theo UBND tỉnh Thừa Thiên- Huế, để đạt mục tiêu trên, tỉnh sẽ tăng cường công tác chỉ đạo, thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, công tác thu hồi đất. Ngoài ra, tỉnh đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân bằng nhiều hình thức nhằm tạo sự đồng thuận; tăng cường vai trò giám sát của cộng đồng, công khai, minh bạch phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

Bên cạnh di dời dân, giải phóng mặt bằng, tỉnh sẽ tăng cường, đẩy mạnh công tác bảo tồn, phát huy giá trị di tích cố đô Huế, góp phần tạo ra các sản phẩm du lịch mới, hấp dẫn phục vụ du khách, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội.

 tt-hue: chuan bi di doi 523/4.200 ho thuoc “cuoc di dan lich su” hinh anh 2

Người dân lấn chiếm di tích Hộ Thành Hào xây dựng nhà cửa tạm bợ. Ảnh: Trần Hòe.

Đề án di dời dân cư, giải phóng mặt bằng khu vực I di tích Kinh thành Huế được HĐND tỉnh Thừa Thiên- Huế thông qua tại kỳ họp mới đây. Theo Đề án, sẽ có hơn 4.200 hộ dân được di dời với kinh phí thực hiện là 2.735 tỷ đồng. Đề án sẽ được thực hiện theo 2 giai đoạn, gồm giai đoạn 1 (từ 2019-2021) sẽ di dời khoảng 2.938 hộ dân ở các khu vực tường thành, Eo Bầu, Hộ Thành Hào và tuyến phòng lộ; giai đoạn 2 (từ 2022- 2025) sẽ di dời 1.263 hộ dân ở các di tích hồ Tịnh Tâm, khu Lục Bộ, Đàn Xã Tắc, Khâm Thiên Giám, Trấn Bình Đài…

Ngoài ra, phần hạ tầng kỹ thuật khu dân cư phục vụ di dời, giải phóng mặt bằng cũng được dự kiến thực hiện với kinh phí 1.362 tỷ đồng từ ngân sách địa phương, trên quy mô diện tích 105ha ở phường Hương Sơ, TP.Huế.

 tt-hue: chuan bi di doi 523/4.200 ho thuoc “cuoc di dan lich su” hinh anh 3

Nhà dân tại Thượng Thành không có cổng, để lên nhà phải bắc những chiếc thang gỗ. Ảnh: Trần Hòe.

Sau khi thực hiện việc di dời, địa phương cũng sẽ bố trí kinh phí để cải tạo mặt bằng, trả lại nguyên trạng cho di tích đồng thời triển khai trùng tu, tôn tạo và bảo tồn di tích ở khu vực Kinh thành Huế. Sẽ có các sản phẩm du lịch trải nghiệm như đi bộ ngắm cảnh trên di tích Thượng Thành, đi thuyền dọc ở các hồ, sông ven Kinh thành Huế… được xây dựng để thu hút du khách sau khi việc trùng tu hoàn thành.

Ông Hoàng Ngọc Khanh- Chánh Văn phòng UBND tỉnh Thừa Thiên- Huế cho biết: Nếu căn cứ theo Luật Đất đai thì nhiều hộ dân sống tại khu vực I di tích Kinh thành Huế sẽ không được hỗ trợ di dời, tái định cư như quy định. Tuy nhiên, trước thực trạng đời sống hiện tại của những hộ dân này, đề án của tỉnh có xây dựng thêm khung chính sách đặc biệt để hỗ trợ những hộ nằm trong diện này.

Ông Phan Văn Tuấn- Phó Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế cho biết: Theo thống kê, năm 1995 có 1.838 hộ dân (hộ chính) sống tại khu vực I di tích Kinh thành Huế. Năm 2003, số hộ dân tại đây tăng thêm 438 hộ. Đến năm 2018, trong các khu vực I di tích Kinh thành Huế có khoảng 4.200 hộ dân sinh sống, trong đó có gần 50% là hộ phụ.

Theo ông Tuấn, áp lực của các hộ dân sống trong các khu vực I của di tích là giới hạn tầm nhìn và làm giảm vẻ mĩ quan của di tích, ảnh hưởng đến diện mạo và sự bền vững của công trình kiến trúc, đặc biệt là làm môi trường bị ô nhiễm nặng.

Trong khu vực Kinh thành có hơn 40 hồ nay đã bị lấp mất gần 1/5, số còn lại đang bị lấn chiếm, hoặc trở thành nơi xả rác, chất thải của người dân. Các loại động thực vật thủy sinh đặc trưng cho hệ thống ao hồ này gần như không còn hoặc còn rất ít, diện tích mặt nước hoang phế, cây cỏ dại, rong bèo mọc tràn lan.

Hiện đa số các khu vực bảo vệ di tích thuộc Kinh thành Huế đều bị lấn chiếm để xây dựng nhà ở, trồng hoa màu. Tình trạng này khiến các di tích xuống cấp nghiêm trọng và gây ô nhiễm môi trường nặng nề. Nhiều điểm di tích trở thành nơi tập trung của các tệ nạn xã hội. Cuộc sống của người dân sống tại các di tích Kinh thành Huế khổ sở vì nhà cửa xuống cấp, rất nhiều nhà dân mục nát và có thể đổ sập bất cứ lúc nào.